Kêu gọi từ thiện có cần phải sao kê? Hãy tìm hiểu quy định pháp luật, trách nhiệm của người kêu gọi.
=> Xem thêm: Hành vi ăn chặn tiền từ thiện, sử dụng không đúng mục đích sẽ bị xử lý như thế nào?
Hoạt động từ thiện phản ánh tinh thần nhân văn, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, tính minh bạch của việc kêu gọi và sử dụng quỹ từ thiện đang là vấn đề được xã hội quan tâm. Kêu gọi từ thiện có cần phải sao kê không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, trách nhiệm của người kêu gọi và cách thực hiện sao kê hợp lệ để tránh những rủi ro pháp lý.
1. Bài học từ vụ mẹ bé Bắp – Quy định pháp luật cần biết
Một trong những vụ việc gây tranh cãi gần đây là trường hợp mẹ bé Bắp, người kêu gọi từ thiện để chữa bệnh cho con nhưng lại không công khai sao kê ngay từ đầu. Câu chuyện này đã làm dấy lên hai luồng ý kiến:
- Những người ủng hộ cho rằng mẹ bé Bắp đang ở trong tình trạng khó khăn và cần tập trung lo cho con, việc yêu cầu sao kê ngay lập tức là không hợp lý.
- Những người phản đối đặt ra nghi vấn về sự minh bạch, khi số tiền quyên góp lên đến hàng tỷ đồng mà không có sự kiểm soát rõ ràng.
Trường hợp này là một lời nhắc nhở quan trọng về sự cần thiết của quy định pháp luật liên quan đến sao kê để tránh các hiểu lầm và tranh chấp pháp lý.
2. Tại sao cần phải sao kê?
Sao kê quỹ quyên góp từ thiện không chỉ giúp tạo dựng niềm tin mà còn đảm bảo tính hợp pháp trong hoạt động từ thiện. Những lợi ích chính của sao kê bao gồm:
- Thể hiện sự minh bạch: Người đóng góp có thể theo dõi chi tiết các khoản thu – chi.
- Gia tăng lòng tin: Khi biết rõ số tiền được sử dụng đúng mục đích, người ủng hộ sẽ tiếp tục hỗ trợ các chương trình thiện nguyện khác.
- Tránh tranh chấp pháp lý: Sao kê đầy đủ giúp người kêu gọi từ thiện tránh bị hiểu lầm hoặc cáo buộc gian lận.
- Tuân thủ pháp luật: Nếu không sao kê, cá nhân/tổ chức có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
3. Ai được kêu gọi từ thiện? Điều kiện cá nhân kêu gọi quyên góp tiền từ thiện?
3.1 Ai được kêu gọi từ thiện?
Theo Nghị định 93/2021/NĐ-CP của Chính phủ là văn bản pháp lý quy định chi tiết về việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện nhằm hỗ trợ khắc phục hậu quả của thiên tai, dịch bệnh, sự cố, cũng như hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định này, có nhiều đối tượng được trao quyền kêu gọi, tiếp nhận và phân phối nguồn đóng góp từ thiện, bao gồm:
- Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kêu gọi, vận động; Ban Vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện (là tổ chức do Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp thành lập – sau đây gọi là Ban Vận động) tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố;
- Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố;
- Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố. Ủy ban nhân dân cấp xã tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khi được Ủy ban nhân dân cấp huyện ủy quyền theo quy định của pháp luật;
- Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai vận động, tiếp nhận đóng góp tự nguyện từ quốc tế trong các tình huống khẩn cấp về thiên tai;
- Các cơ quan thông tin đại chúng, cơ sở y tế vận động, tiếp nhận và hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo;
- Các quỹ từ thiện quy định tại Nghị định 93/2019/NĐ-CP vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo;
- Các doanh nghiệp, hợp tác xã và tổ chức khác có tư cách pháp nhân tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo;
- Cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
3.2 Quy định về điều kiện cá nhân kêu gọi từ thiện
Theo Mục 2 Nghị định 93/2021/NĐ-CP, cá nhân được phép vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện điều kiện cá nhân kêu gọi từ thiện, như sau:
- Thông báo bằng văn bản đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú trước khi vận động.
- Công khai rõ ràng mục đích, phương thức vận động, tài khoản tiếp nhận tiền mặt, địa điểm nhận hiện vật.
- Mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động để đảm bảo minh bạch trong tiếp nhận và sử dụng quỹ.
- Không tiếp nhận thêm đóng góp sau khi hết thời gian cam kết và phải thông báo với ngân hàng về việc dừng nhận tiền.
- Báo cáo toàn bộ quá trình tiếp nhận và sử dụng quỹ đến UBND cấp xã để lưu trữ thông tin.
3.2.1 Vậy kêu gọi từ thiện có cần phải sao kê hay không?
Trách nhiệm của người kêu gọi từ thiện:
- Phối hợp với UBND địa phương để xác định phạm vi, đối tượng, mức hỗ trợ theo đúng quy định.
- Chậm nhất 03 ngày sau khi thông báo, UBND phải hỗ trợ hướng dẫn cách phân phối, đảm bảo an toàn cho hoạt động thiện nguyện.
- Không được sử dụng sai mục đích số tiền quyên góp. Nếu có nguồn quỹ dư thừa, phải thống nhất với người đóng góp về phương án sử dụng hoặc chuyển quỹ về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
- Ghi chép đầy đủ thông tin về tiếp nhận và phân phối quỹ, đảm bảo tính minh bạch theo đúng quy định của pháp luật.
3.2.2 Công khai minh bạch trong hoạt động từ thiện
Cá nhân vận động từ thiện phải thực hiện công khai minh bạch tài chính bằng cách:
- Mở sổ theo dõi thu chi để ghi nhận chi tiết về tiền, hiện vật nhận được và phân phối.
- Công khai thông tin trên các phương tiện truyền thông hoặc gửi báo cáo bằng văn bản đến UBND cấp xã để niêm yết công khai trong vòng 30 ngày.
- Cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan chức năng để đảm bảo tính minh bạch và giám sát chặt chẽ.
4. Cách thực hiện sao kê
4.1 Làm thế nào để công khai sao kê hợp lệ?
Bạn có thể sao kê bằng cách công khai thông tin tài chính thông qua:
- Mạng xã hội (Facebook, Zalo…).
- Trang web chính thức của tổ chức/cá nhân kêu gọi từ thiện.
- Báo cáo trực tiếp cho cơ quan chức năng (nếu có yêu cầu).
4.2 Những thông tin cần công khai
- Sao kê tài khoản ngân hàng theo từng giai đoạn.
- Danh sách chi tiết các khoản chi tiêu kèm hóa đơn, chứng từ hợp lệ.
- Cập nhật số dư tài khoản sau mỗi lần giải ngân.
5. Khi nào bắt buộc phải sao kê?
Một số trường hợp bắt buộc sao kê bao gồm:
- Khi số tiền quyên góp vượt quá mức quy định của pháp luật.
- Khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng hoặc cộng đồng.
- Khi kết thúc chương trình từ thiện và cần báo cáo chi tiết.
- Khi có khiếu nại hoặc tranh chấp về tài chính từ người đóng góp.
Vậy kêu gọi từ thiện có cần phải sao kê không? Câu trả lời là có, vì việc sao kê minh bạch không chỉ giúp bảo vệ người đóng góp mà còn nâng cao uy tín của cá nhân, tổ chức kêu gọi từ thiện.
Vụ việc của mẹ bé Bắp là một bài học thực tiễn giúp chúng ta hiểu rõ hơn về trách nhiệm pháp lý khi kêu gọi từ thiện và tầm quan trọng của việc công khai minh bạch tài chính.
Nếu có tranh chấp phát sinh về vấn đề kêu gọi từ thiện hoặc hướng dẫn quy trình kêu gọi từ thiện hợp pháp, vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi Công ty Luật TNHH FUNDGO LAW qua qua Hotline: 0812 469 090 hoặc Email: [email protected]. Chúng tôi sẵn sàng tư vấn pháp lý giúp bạn!
FAQ:
1. Cá nhân có cần đăng ký khi kêu gọi từ thiện không?
Có, theo Nghị định 93/2021/NĐ-CP, cá nhân phải thông báo với UBND cấp xã trước khi tổ chức quyên góp.
2. Có bắt buộc mở tài khoản riêng khi kêu gọi từ thiện không?
Có, bạn phải mở tài khoản ngân hàng riêng để dễ dàng theo dõi và minh bạch tài chính.
3. Nếu không sao kê, người kêu gọi từ thiện sẽ bị xử lý như thế nào?
Có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản.
4. Làm thế nào để biết hoạt động từ thiện có minh bạch hay không?
Người đóng góp có quyền yêu cầu sao kê và kiểm tra báo cáo tài chính.
5. Làm sao để tránh rủi ro khi quyên góp từ thiện?
- Chỉ quyên góp qua các tổ chức từ thiện uy tín.
- Yêu cầu sao kê và báo cáo tài chính rõ ràng.
- Tham khảo tư vấn pháp lý trước khi đóng góp số tiền lớn.
